In de serie Waterman onderzoekt Menno Bentveld onze wonderlijke verhouding tot water. Levensbehoefte nummer één en ook al eeuwen onze grootste vijand. Het ene moment hebben we teveel en een andere keer te weinig; het staat te hoog of te laag. Menno Bentveld (Vroege Vogels) volgt de loop van ons water en spreekt onderweg mensen die op een bijzondere manier van water afhankelijk zijn. Hij belandt in een wereld van botsende belangen en tegenstrijdige inzichten. Boeren, natuurbeheerders, burgers, vissers, overheden, waterschappen, drinkwaterbedrijven, de industrie en de consument. Wat voor de één te droog of te zout is, is voor de ander te nat of te zoet. Menno ontdekt dat het eeuwenoude motto van pompen of verzuipen al lang niet meer opgaat voor onze delta. Het water vasthouden is inmiddels noodzakelijk, maar verschrikkelijk ingewikkeld. Nederland Waterland blijkt een complexe wereld van schipperen, waarbij iedereen zijn eigen belang vooropstelt. Ieder vecht om dezelfde druppel. In elke aflevering dringt zich uiteindelijk de vraag op: moeten we doorgaan met polderen voor de korte termijn of is het tijd voor harde keuzes en een meer duurzame oplossing? Dit persoonlijke vierluik van Menno Bentveld en regisseur Geertjan Lassche neemt de kijker mee in een wonderlijke wereld die ieders blik op water voorgoed zal veranderen.
Aflevering 1: Brabant – BOREN EN POMPEN
Water in Brabant is een wereld van uitersten. Deze winter was de Maas, één van de zoetwaterleveranciers van Brabant, weer buiten zijn oevers getreden. Op zulke momenten willen we er zo snel mogelijk vanaf. Maar een paar maanden later is er niets meer over van deze overvloed. Dan staan de akkers droog, heeft de natuur dorst en liggen de vissen dood in de sloot. Er worden massaal putten geslagen. Boorteams zoeken in diepe aardlagen naar eeuwenoude watervoorraden, anders willen de gewassen niet groeien op onze uitgestrekte velden. Er wordt gestreden om iedere druppel. Kunnen we de aarde nog blijven benutten naar onze eigen wens of komt er een moment dat we moeten meebewegen met de loop van het water?
Aflevering 2: Zeeland – ZILT EN ZOET
Zeeland en water is een geschiedenis van handel, zeeslagen en een worsteling met zoet en zout. Nog steeds zorgt het water voor overvloed: scheepvaart, visserij, recreatie, landbouw en natuur. Maar water is voor Zeeland ook een permanente bedreiging. Schipbreuken en overstromingen, de laatste in 1953. Wereldberoemd werden we met technische oplossingen, zoals de Deltawerken. Maar die hebben geen antwoord op nieuwe problemen als de stijgende zeespiegel, de opwarming van de aarde, hetere zomers, drogere akkers, en verzilting. In deze aflevering zijn we op Schouwen-Duiveland, een eiland dat volledig omsloten is door zout water en waar ook de bodem zout is. Het eiland is afhankelijk is van zoet regenwater, dat steeds minder vaak valt. We zoeken uit hoe zout zeewater het leven op Schouwen-Duiveland zowel bedreigt als bevordert. En uiteindelijk komen we uit bij de vraag: moeten we het zoute water blijven bevechten of moeten we het omarmen?
Aflevering 3: Amsterdam - POMPEN OF VERZUIPEN
Amsterdam ligt laag. Bij extreme regenval kan het water nauwelijks weg. Afgelopen jaren stonden straten en pleinen steeds vaker onder water, met name bij zomerse hoosbuien. De hoofdstad vecht tegen wateroverlast maar tegelijk mag het waterpeil ook niet te ver zakken. Dan slaat de droogte toe en verkruimelen de houten funderingen onder de kapitale grachtenpanden. In deze aflevering vertellen we het verhaal van het dichtbevolkte Amsterdam dat moet balanceren tussen net niet te nat, niet te droog. Precisiewerk. Een kostbare operatie, waar dagelijks honderden mensen druk mee zijn, geholpen door een eeuwenoud watersysteem. Uiteindelijk komen we uit bij de vraag: als deze stad zo laag ligt, en het is zó ingewikkeld om alles draaiende te houden, moeten we er dan nog wel kost wat kost willen wonen? En zo ja, wat zijn dan de consequenties?
Aflevering 4: Weerribben-Wieden – IEDEREEN WIL WAT
Water en Nationaal Park Weerribben-Wieden: onlosmakelijk met elkaar verbonden. De bekendste hotspot van dit prachtige gebied is Giethoorn, ook wel Holland-Venetië genoemd. Een walhalla voor natuurijsschaatsers, zoals deze winter. In de zomer, als het ijs weer stromend water is, wemelt het op de meren en grachten van bootjes, met toeristen van over de hele wereld. Maar naast recreatie leggen ook veel andere partijen een beslag op het water: boeren, vissers, de riettelers, natuurorganisaties, bedrijven, projectontwikkelaars, het drinkwaterbedrijf, waterschap, overheden. Iedereen wil zeggenschap, iedereen wil zijn belang gewaarborgd. Om de verhoudingen goed te houden, is het polderen geblazen. Maar is de natuur daarmee gediend? Uiteindelijk komen we in deze aflevering uit bij de vraag: moeten we het water onze wil blijven opleggen of moeten we beter luisteren naar de wil van het water?
